19/2/09

Συναισθηματική Αναπηρία

Για όσους δεν το γνωρίζουν, η δουλειά (που με πληρώνει) είναι στα γραφεία του Φεστιβάλ EMOTION PICTURES "Ντοκιμαντέρ και Αναπηρία". Μια δουλειά ιδιαίτερα αποδοτική, αν όχι για τα αντικειμενικά εφόδια που παρέχει, τουλάχιστον για τα κοινωνιολογικά συμπεράσματα που επιτρέπει να εξαχθούν.
Βρισκόμαστε στη φάση συλλογής ταινιών, και πέρα από τους όποιους παράγοντες τυχαιότητας ή διασυνδέσεων, ο αριθμός των ταινιών που φτάνουν από το Ισραήλ με θέμα την αναπηρία, είναι τουλάχιστον δυσανάλογος με αυτόν των ταινιών από άλλες χώρες, αποκλείοντας την Αμερική, για λόγους μεγεθών (οικονομικών και καλλιτεχνικών). Σε μια πρόχειρη προσπάθεια ερμηνείας, θα έλεγε κανείς ότι το γεγονός αυτό οφείλεται σε λόγους καθαρά αμυντικούς, είτε σαν μια προσπάθεια να πριμοδοτηθούν τα άτομα με αναπηρία με Ισραηλινή καταγωγή απέναντι στην πληθώρα φωτογραφιών από διαμελισμένα Παλαιστινιακά θύματα (πολέμου εκείνα, εντούτοις...), είτε σαν μια συμβολική απεικόνιση του συλλογικού δράματος και της συναισθηματικής αναπηρίας- έλλειψης που άφησε πίσω του το Ολοκαύτωμα. Παράλληλα, ένα κράτος - έθνος που συσπειρώθηκε γύρω από την έννοιας της ασφάλειας των υπηκώων του, φροντίζει να υπερτονίζει την μέριμνα που παρέχει στους πολίτες του με πληγές - ένδειες κάθε είδους. "Μετά το Ολοκαύτωμα δεν μπορεί να υπάρξει ποίηση" έγραφε ο Αντόρνο, και ίσως το ντοκιμαντέρ, μέσο έκφρασης καθαρά ρεαλιστικό, να φαντάζει η ιδανική φόρμα περιγραφής και απεικόνισης του πόνου.
....Σκέψεις, σαν σε διάλειμμα. Καλή δουλειά!

10/2/09

Σκέψεις με αφορμή μια ληξιαρχική πράξη θανάτου

Η ανάγνωση μιας ληξιαρχικής πράξης θανάτου μπορεί να είναι μια εξαιρετικά διαφωτιστική, αν και σύντομη χρονικά, εμπειρία στο βαθμό που είναι δυνατόν να σε ωθήσει σε συναισθήματα και σκέψεις που δεν έχεις την ευκαιρία να κάνεις συχνά σε ένα πολύβοο αστικό περιβάλλον.

Οι ρυθμοί της δουλείας, της διασκέδασης, της ίδιας της ζωής μας (αυτού του σύντομου ταξιδιού ζωτικότητας και εξέλιξης) είναι ως επί το πλείστον καταγιστικοί, και ως εκ τούτου μας επιτρέπουν συλλογισμούς που δεν εκτείνονται πολύ πέρα από την υλική μας αυτοπραγμάτωση ή την υπακοή μας στον νόμο του ισχυρότερου.

Ελπίζοντας να είμαστε εμείς οι δυνατότεροι, οι ομορφότεροι, οι πλουσιότεροι, οι πιο ποθητοί καταπιέζουμε τις πνευματικές μας ανάγκες, υπαρκτές και διαρκώς και εξελισσόμενες από την εποχή του homo sapiens:περιοριζόμαστε από αντικείμενα, συστήματα και άλλους ανθρώπους:τσαλακώνουμε τον νόμο της φυσικής επιλογής για να ταιριάζει στις αδυναμίες και τις προκαταλήψεις μας:βαφτίζουμε την αντικοινωνικότητα και την υποταγή μας στην τεχνολογία, πρόοδο και εξέλιξη του είδους. Πάνω από όλα καταστρέφουμε την γη μας νομίζοντας ότι είμαστε οι αλώβητοι εξουσιαστές της.

Θα επιστρέψουμε όμως σε αυτήν, αδύναμοι, πνευματικά και σωματικά εξουθενωμένοι. Στον αέναο κύκλο της ζωής είμαστε απλά ένας κρίκος. Ίσως ο πιο δυνατός ή ο πιο αδύνατος, αλλά μόνο ένας κρίκος με περιορισμένη διάρκεια.

"Now the old king is dead...long live the king"

Μια ματιά στα νούμερα της AGB θα σας πείσει. Πότε σταμάτησαν σίριαλ όπως "Η Αίθουσα του θρόνου" και "Τα παιδιά της Αχαϊας" να τραβάνε την προσοχή του τηλεοπτικού κοινού; Πότε ακριβώς..προδόθηκε η "Προδοσία"; Και η απορία όλων...ο Παπακαλιάτης πού χάθηκε;
Α, η εποχή της πολύπλευρης και ολοκληρωμένης ίντριγκας, των πολύπλοκων συναισθημάτων, των δολιοφθορών, των πανούργων γυναικών και των...μπερμπάντηδων αντρών έχει παρέλθει. Ακόμα και το αρχέτυπο της μοιραίας Μιμής, μετατράπηκε σε γυναίκα της διπλανής πόρτας (είτε περιμένει κρατώντας σα λάβαρα το αρχείο Παπανδρέου τον Γιωργάκη να της ανοίξει την υπουργική πόρτα, διακοσμώντας στο μεταξύ μεζονέτες, είτε, η άλλη γνωστή και μη εξαιρεταία, ντύνεται με γαλλικές "νταντέλες" και παντρεύεται ρεπόρτερ του TRT)...
...όσο για τις κωμωδίες, η εποχή που οι Απαράδεκτοι γύριζαν επετειακά επεισόδια σπαρταριστών μεταμοντέρνων gags (με αφορμή εθνικές γιορτές) έχει παρέλθει, ως φαίνεται, ανεπιστρεπτί. ¨οσο για τα "Μικρά ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ μεταξύ φίλων"; Το μαύρο χιούμορ δεν πουλάει πια και ο Χαραλαμπόπουλος αντί για "Kiss Kiss, Bang Bang", προτιμά το "Bang, Bang", χάνοντας όχι μόνο σε ποσότητα λέξεων, αλλά κυρίως, σε ειρωνεία...Τη θέση τους έχουν πάρει "feel good" κωμωδίες, αρχής γενομένης από το Πάρα Πέντε και με άξιο ακόλουθο την "Πολυκατοικία" και...λιγότερο άξιο το "Ποιος μας πιάνει". Όσο για τα "Μαύρα Μεσάνυχτα"; Επιθανάτιος ρόγχος, θα έλεγε κανείς, με τον "αγαθό" Μάινα να υπονομεύει τις καταστροφικές τάσεις του Κοκκινόπουλου.
...Ρε παιδιά, που πήγε ο μεταμοντερνισμός - ή ό,τι από αυτόν τέλος πάντων είχε φτάσει ως την Ελλάδα; Με φυσική εθνική κλίση προς το χαβαλέ, ασπαστήκαμε χωρίς ενδοιασμούς το δόγμα "Be More Awesome", κεντρικό σλόγκαν του μανιφέστου της "Νέας Είλικρίνειας" (New Sincerity), όπως εκφράστηκε από στο blog "The Sound of Young America" της ομώνυμης εκπομπής και κύριου εκφραστή του εν λόγω ρεύματος. Τη θέση της ειρωνείας, παίρνει το "Maximum Fun", τη θέση του πολυδιάσπαστου υποκειμένου έχουν πάρει οι συγκεκριμένοι τύποι (όχι συνειδήσεις!) ανθρώπων που προβάλλουν μια "θέση" ως ανυπέρβλητο και συγκεντρωτικό "είναι". Ο γκέι του δεύτερου ορόφου, η Bimbo του τρίτου, η γκρινιάρα γιαγιά του τέταρτου (νομίζω), πρόσωπα της Πολυκατοικίας που "ζουν" αυτό που δείχνουν και σχηματοποιούνται χωρίς "δάνεια" από άλλες κουλτούρες. Το σπίτι της γιαγιάς βρίθει ναφθαλίνης, το σαλόνι του γκέι σαν βιτρίνα του octopus και το κεντρικό μήνυμα..."είμαστε μια ωραία ατμοσφαιρα, είμαστε".
Αν ο πλουραλισμός του μεταμοντερνισμού επέβαλε σεβασμό στην κάθε είδους περιφέρεια και μια μαχητικότητα (όχι με όρους ιδεολογικούς!) κατά των προκαταλείψεων, ο μετα -μετα (ουφ!) μοντερνισμός δέχεται τον πλουραλισμό, τη διαφορετικότητα και την "επιλογή" σαν de facto κατάσταση (το 16χρονο νυμφίδιο του διαχειριστή τη γλιτώνει το πολύ με άρση χαρτζιλικιού). Δημοκρατικότητα και πρόοδος θα έλεγε κανείς...χμ, όχι όλοι, πάντως..Σε αυτή την "performative" λογική, πράττω άρα είμαι, καταλήγει κανείς σε παγιωμένες προσωπικότητες και σε μονοδιάστατες, σχεδόν "μεταφυσικές" προσωπικότητες(Raoul Eshelman, 2000-2001), μεσσιανιστικού τύπου.
...η επιστροφή του Θεού και της πίστης, η επιστροφή στα -όποια- ιδανικά σε ένα πνεύμα νεοσυντηρητισμού, όχι με το πρόταγμα "πατρίς, θρησκεία, οικογένεια", αλλά περισσότερο "ησυχία, τάξη και ασφάλεια"....και αν το μεγαλύτερο πρόβλημα της "Πολυκατοικίας είναι το πως θα καπηλευτούν το νεοκτηθέν τζακούζι του "γουτσου - γουτσου" ζευγαριού, δεν θα έλεγε κανείς το ίδιο για την Παλαιστίνη, φερειπείν, όπου η έννοια της "θυματοποίησης" δεν υπόκειται σε επιλογές στυλ και ρητορικών οδών....