Οι εκλογές που θα διεξαχθούν τον Νοέμβριο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και θα αναδείξουν τον νέο πρόεδρο μια υπερδύναμης -που αναγκάζεται να συνειδητοποιήσει και αντιμετωπίσει το γεγονός ότι αποτελεί μέρος ενός πολύπλοκου, πολύδιάστατου και εξαιρετικά απρόβλεπτου παγκόσμιου περιβάλλοντος- είναι σημαντικές στον βαθμό που ο Μπαράκ Ομπάμα έχει πραγματικά κάτι διαφορετικό να προσφέρει από τον Ρεπουμπλικάνο αντίπαλο του.
Μέχρι τώρα ο γερουσιαστής του Ιλινόις έχει επιδείξει μια αξιοθαύμαστη ρητορική δεινότητα η οποία είναι ικανή να εμπνεύσει και να πείσει ένα φιλελεύθερο και διψασμένο για αλλαγή ακροατήριο. Έτσι και αλλιώς η "αλλαγή" είναι το βασικό σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του Ομπάμα και ένας από τους πυλώνες της προσπάθειας του να γίνει ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου. Επιπλέον ο πρώτος μαύρος υποψήφιος για την Προεδρία των ΗΠΑ (στοιχείο το οποίο ο ίδιος ο Ομπάμα έχει επιλέξει να υποβαθμίσει και να υποσκελίσει) χρησιμοποίησε με σύνεση και αποτελεσματικότητα το διαδίκτυο και τα μέσα της Νέας Οικονομίας προκειμένου να συγκεντρώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα υψηλά χρηματικά ποσά τα οποία αναμφίβολα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στον μαραθώνιο των primaries. Η Χίλαρυ διαπίστωσε την σημασία της χρηματοδότικης επάρκειας σε πολυδάπανες και μακρόσυρτες εσωκομματικές διεργασίες με το πιο οδηνυρό τρόπο, αν και φυσικά δεν θα ήταν ορθό να αποδώσουμε την απόσυρση της από την διεκδίκηση του χρίσματος σε αυτό τον παράγοντα.
Ένα ακόμη στοιχείο που κάνει τον Ομπάμα έναν ξεχωριστό υποψήφιο, παρά το γεγονός ότι έχει δεικτικά κατακριθεί για αυτό από τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, είναι το γεγονός ότι έχει προωθήσει προς το ευρύ κοινό περισσότερο μια εικόνα ενός ροκ σταρ ή ενός ποπ ειδώλου σε περιοδία παρά ενός πολιτικού που ετοιμάζεται να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος και να αντιμετωπίσει τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Αμερική.Στην καλλιέργεια αυτής της εικόνας έχει συμβάλει ότι μόνο το νεαρό της ηλικίας του Ομπάμα αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η ανατροφή του σε μια μονογενεική οικογένεια από την Χαβάη καθώς και οι εικόνες της αφρικανής γιαγιάς του να κρατάει προεκλογικό πλακάτ προκάλεσαν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης με ποικίλες αντιδράσεις. Θαυμασμό για ένα γνήσιο τέκνο του αμερικανικού ονείρου ή αμφιβολία για τον αν ο Δημοκρατικός υποψήφιος ενστρερνίζεται και διαπνέεται από τις αμερικανικές αξίες. Παρά το γεγονός ότι η Αμερική βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακη της τεχνολογικής καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης, η κοινωνία της είναι κατα βάση και εν πολλοίς συντηρητική και ανθεκτική σε συνθήματα δραματικών αλλαγών. Η μονοδιάστατη και απλοική αντίληψη για το κόσμο, η ασφάλεια που δίνει στους Αμερικανούς η ηπειρωτική τους απομόνωση,η προσήλωση τους σε θεσμούς όπως η οικογένεια και η κοινότητα,η εργασιακή ηθική και η έντονη θρησκευτικότητα είναι συνιστώσες που θριαμβέυουν στην μέση αμερικανική οικογένεια και θα πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν.
Πέρα όμως από τα ξεχωριστά προσωπικά του χαρακτηριστικήκα,προσφέρει ο Μπαράκ Ομπάμα μια αξιόπιστη πρόταση διαχείρισης μιας στρατιωτικής υπερδύναμης, συμβολής στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων αλλά και επιτυχούς αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων του μέσου Αμερικανού? Είναι πραγματικά εκπληκτικό να διαπιστώνει κανείς σε πόσο διαφορετικά πράγματα στρέφουν την προσοχή τους Αμερικανοί και Ευρωπαίοι για αυτές τις εκλογές και πόσο διαφορετικού είδους προσδοκίες τρέφουν από τον νέο αμερικανό Πρόεδρο.Αρκεί κανείς να καταμετρήσει την αναφορά της φράσης "middle American family" σε συνεντέυξεις του CNN με στελέχη ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών για να κατανοήσει την προτεραιότητα που αποδίδουν στα εσωτερικά προβλήμα και την οικονομική κρίση που απειλεί τα αδύνατα οικονομικά στρώματα (τα οποία επιπροσθέτως πλήττονται από την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης). Ο Μπαράκ Ομπάμα έχει δεσμευτεί για μια καθολική κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (universal health care) κάτι για το οποίο αξίζει να θυμηθούμε είχε επανηλλειμένα μιλήσει και η Χίλαρυ Κλίντον επί προεδρίας Μπιλ Κλιντον, χωρίς ωστόσο κάποιο απτό αποτέλεσμα.Επιπλέον έχει μιλήσει για ένα δικαιοτερο φορολογικό σύστημα το οποίο αφ' ενός δεν θα επιβαρύνει τα χαμηλότερα εισοδήματα και αφ' ετέρου δεν θα απαλλάσει με τόσο σκανδαλώδη τρόπο τις επιχειρήσεις και τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Θεωρώ ότι είναι τουλάχιστον αφελές να πειστεί κανείς ότι ο Ομπάμα θα προχωρήσει στην λήψη μέτρων θα αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να καταβάλλουν σημαντικά υψηλότερους φόρους. Η ισχύς των ισχυρών αμερικανικών επιχερήσεων στην διαδικασία λήψης απαφάσεων που τους αφορούν είναι παγιωμένη και αδιαμφησβήτη όπως κατεδείχθη με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο κατά την οκτάχρονη νεοσυντηρητική διακυβέρνηση. Η ρεαλιστική προσδοκία που θα έπρεπε να αποτεθεί στον Ομπάμα είναι η δικαιότερη φορολόγηση, ένα ευρύ αναδιανεμητικό σύστημα που θα σταθεί δυνατόν να επουλώσει τις δραματικές ανισότητες της αμερικανικής κοινωνίας καθώς και η επίτευξη στόχων κοινωνικής πολιτικής που θα αντανακλούν επιτέλους την παγκόσμια πρωτοπορία των ΗΠΑ στην παραγωγή καινοτομίας και πλούτου. Η μέση αμερικανική οικογένεια είναι πιθανόν να είναι ένας θύλακας συντήρησης και δυσπιστίας, όμως έχει παρακολουθήσει το εισόδημα της να αποδυναμώνεται και θα μπορούσε να στηρίξει οποιονδήποτε την έπειθε ότι μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα στην οικονομία, πράγμα που την δεδομένη στιγμή κάνουν καλύτερα οι Δημοκρατικοί.
Τα προβλήματα της Αμερικανικής οικονομίας όπως απέδειξε και η κρίση των subprime στεγαστικών δανείων μπορούν να γίνουν και παγκόσμια προβλήματα. Αντίστροφα, η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα αφήσει ανεπηρρέαστει την Βόρεια Αμερική, από την Ανατολική μέχρι την Δυτική Ακτή. Η Αμερική δεν θα είναι ο υπ' αριθμόν ένα μολυντής του περιβάλλοντος χωρίς συνέπειες. Είναι θετικό ότι και οι δύο υποψήφιοι δείχνουν πρόθυμοι να εργαστούν στα πλαίσια της διεθνούς κοινότητας για την μείωση των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου όμως ο Ομπάμα φαίνεται περισσότερο αξιόπιστος σε αυτόν τον τομέα. Παρά το γεγονός ότι η θέση του για την μη εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου στα αμερικανικά χωρικά ύδατα έχει γίνει ηπιότερη ανήκει σε έναν πολιτικό χώρο που έχει δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία σε ζητήματα περιβάλλοντος. Η έμφαση την οποία έχει αποδώσει στην πολυμέρεια και την συνεργατικότητα είναι θετική αλλά μένει να δοκιμαστεί στην πράξη.
Τελευταίο και σημαντικότερο, ο Ομπάμα δείχνει να έχει κατανοήσει περισσότερο από τον Μακέιν ότι η Αμερική είναι ένα κομμάτι μιας πολυπολικής και απρόβλεπτης παγκόσμιας κοινότητας η οποία χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και ρευστότητα και ως τέτοια απαιτεί συνέργειες οι οποίες θεμελιωνονται σε κοινές αξίες αλλά και ρεαλισμό. Η ευρωατλαντική συνεργασία είναι μια τέτοια συνέργεια η οποία παραμελήθηκε καταθλιπτικά από τον Μπους, στα πλαίσια μιας εμμονής του στην μονομέρεια, και η ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στο Βερολίνο είναι ένα πολύ καλό δείγμα επίστροφής της Αμερικής στον φυσικό της σύμμαχο. Αμερική και Ευρώπη μπορούν να διασφαλίσουν, μέσα από ειλικρινή και διαρκή συνεργασία την ισορροπία του παγκόσμιου συστήματος και να πετύχουν θεαματικά αποτελέσματα σε ζητήματα που σε μακροοικονομικό επίπεδο απειλούν την σταθερότητα σε ολόκληρες περιφέρειες (Ιρακ,Παλαιστίνη,Νταρφούρ) και σε μικροοικονομικό επίπεδο αφαιρούν καθημερινά ανθρώπινες ζωές και διαιωνίζουν την την εξαθλίωση, την δυστυχία και τον φανατισμό.
Μέχρι τώρα ο γερουσιαστής του Ιλινόις έχει επιδείξει μια αξιοθαύμαστη ρητορική δεινότητα η οποία είναι ικανή να εμπνεύσει και να πείσει ένα φιλελεύθερο και διψασμένο για αλλαγή ακροατήριο. Έτσι και αλλιώς η "αλλαγή" είναι το βασικό σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του Ομπάμα και ένας από τους πυλώνες της προσπάθειας του να γίνει ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου. Επιπλέον ο πρώτος μαύρος υποψήφιος για την Προεδρία των ΗΠΑ (στοιχείο το οποίο ο ίδιος ο Ομπάμα έχει επιλέξει να υποβαθμίσει και να υποσκελίσει) χρησιμοποίησε με σύνεση και αποτελεσματικότητα το διαδίκτυο και τα μέσα της Νέας Οικονομίας προκειμένου να συγκεντρώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα υψηλά χρηματικά ποσά τα οποία αναμφίβολα διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στον μαραθώνιο των primaries. Η Χίλαρυ διαπίστωσε την σημασία της χρηματοδότικης επάρκειας σε πολυδάπανες και μακρόσυρτες εσωκομματικές διεργασίες με το πιο οδηνυρό τρόπο, αν και φυσικά δεν θα ήταν ορθό να αποδώσουμε την απόσυρση της από την διεκδίκηση του χρίσματος σε αυτό τον παράγοντα.
Ένα ακόμη στοιχείο που κάνει τον Ομπάμα έναν ξεχωριστό υποψήφιο, παρά το γεγονός ότι έχει δεικτικά κατακριθεί για αυτό από τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, είναι το γεγονός ότι έχει προωθήσει προς το ευρύ κοινό περισσότερο μια εικόνα ενός ροκ σταρ ή ενός ποπ ειδώλου σε περιοδία παρά ενός πολιτικού που ετοιμάζεται να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος και να αντιμετωπίσει τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Αμερική.Στην καλλιέργεια αυτής της εικόνας έχει συμβάλει ότι μόνο το νεαρό της ηλικίας του Ομπάμα αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η ανατροφή του σε μια μονογενεική οικογένεια από την Χαβάη καθώς και οι εικόνες της αφρικανής γιαγιάς του να κρατάει προεκλογικό πλακάτ προκάλεσαν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης με ποικίλες αντιδράσεις. Θαυμασμό για ένα γνήσιο τέκνο του αμερικανικού ονείρου ή αμφιβολία για τον αν ο Δημοκρατικός υποψήφιος ενστρερνίζεται και διαπνέεται από τις αμερικανικές αξίες. Παρά το γεγονός ότι η Αμερική βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακη της τεχνολογικής καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης, η κοινωνία της είναι κατα βάση και εν πολλοίς συντηρητική και ανθεκτική σε συνθήματα δραματικών αλλαγών. Η μονοδιάστατη και απλοική αντίληψη για το κόσμο, η ασφάλεια που δίνει στους Αμερικανούς η ηπειρωτική τους απομόνωση,η προσήλωση τους σε θεσμούς όπως η οικογένεια και η κοινότητα,η εργασιακή ηθική και η έντονη θρησκευτικότητα είναι συνιστώσες που θριαμβέυουν στην μέση αμερικανική οικογένεια και θα πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψιν.
Πέρα όμως από τα ξεχωριστά προσωπικά του χαρακτηριστικήκα,προσφέρει ο Μπαράκ Ομπάμα μια αξιόπιστη πρόταση διαχείρισης μιας στρατιωτικής υπερδύναμης, συμβολής στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων αλλά και επιτυχούς αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων του μέσου Αμερικανού? Είναι πραγματικά εκπληκτικό να διαπιστώνει κανείς σε πόσο διαφορετικά πράγματα στρέφουν την προσοχή τους Αμερικανοί και Ευρωπαίοι για αυτές τις εκλογές και πόσο διαφορετικού είδους προσδοκίες τρέφουν από τον νέο αμερικανό Πρόεδρο.Αρκεί κανείς να καταμετρήσει την αναφορά της φράσης "middle American family" σε συνεντέυξεις του CNN με στελέχη ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών για να κατανοήσει την προτεραιότητα που αποδίδουν στα εσωτερικά προβλήμα και την οικονομική κρίση που απειλεί τα αδύνατα οικονομικά στρώματα (τα οποία επιπροσθέτως πλήττονται από την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης). Ο Μπαράκ Ομπάμα έχει δεσμευτεί για μια καθολική κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (universal health care) κάτι για το οποίο αξίζει να θυμηθούμε είχε επανηλλειμένα μιλήσει και η Χίλαρυ Κλίντον επί προεδρίας Μπιλ Κλιντον, χωρίς ωστόσο κάποιο απτό αποτέλεσμα.Επιπλέον έχει μιλήσει για ένα δικαιοτερο φορολογικό σύστημα το οποίο αφ' ενός δεν θα επιβαρύνει τα χαμηλότερα εισοδήματα και αφ' ετέρου δεν θα απαλλάσει με τόσο σκανδαλώδη τρόπο τις επιχειρήσεις και τα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Θεωρώ ότι είναι τουλάχιστον αφελές να πειστεί κανείς ότι ο Ομπάμα θα προχωρήσει στην λήψη μέτρων θα αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να καταβάλλουν σημαντικά υψηλότερους φόρους. Η ισχύς των ισχυρών αμερικανικών επιχερήσεων στην διαδικασία λήψης απαφάσεων που τους αφορούν είναι παγιωμένη και αδιαμφησβήτη όπως κατεδείχθη με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο κατά την οκτάχρονη νεοσυντηρητική διακυβέρνηση. Η ρεαλιστική προσδοκία που θα έπρεπε να αποτεθεί στον Ομπάμα είναι η δικαιότερη φορολόγηση, ένα ευρύ αναδιανεμητικό σύστημα που θα σταθεί δυνατόν να επουλώσει τις δραματικές ανισότητες της αμερικανικής κοινωνίας καθώς και η επίτευξη στόχων κοινωνικής πολιτικής που θα αντανακλούν επιτέλους την παγκόσμια πρωτοπορία των ΗΠΑ στην παραγωγή καινοτομίας και πλούτου. Η μέση αμερικανική οικογένεια είναι πιθανόν να είναι ένας θύλακας συντήρησης και δυσπιστίας, όμως έχει παρακολουθήσει το εισόδημα της να αποδυναμώνεται και θα μπορούσε να στηρίξει οποιονδήποτε την έπειθε ότι μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα στην οικονομία, πράγμα που την δεδομένη στιγμή κάνουν καλύτερα οι Δημοκρατικοί.
Τα προβλήματα της Αμερικανικής οικονομίας όπως απέδειξε και η κρίση των subprime στεγαστικών δανείων μπορούν να γίνουν και παγκόσμια προβλήματα. Αντίστροφα, η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα αφήσει ανεπηρρέαστει την Βόρεια Αμερική, από την Ανατολική μέχρι την Δυτική Ακτή. Η Αμερική δεν θα είναι ο υπ' αριθμόν ένα μολυντής του περιβάλλοντος χωρίς συνέπειες. Είναι θετικό ότι και οι δύο υποψήφιοι δείχνουν πρόθυμοι να εργαστούν στα πλαίσια της διεθνούς κοινότητας για την μείωση των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου όμως ο Ομπάμα φαίνεται περισσότερο αξιόπιστος σε αυτόν τον τομέα. Παρά το γεγονός ότι η θέση του για την μη εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου στα αμερικανικά χωρικά ύδατα έχει γίνει ηπιότερη ανήκει σε έναν πολιτικό χώρο που έχει δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία σε ζητήματα περιβάλλοντος. Η έμφαση την οποία έχει αποδώσει στην πολυμέρεια και την συνεργατικότητα είναι θετική αλλά μένει να δοκιμαστεί στην πράξη.
Τελευταίο και σημαντικότερο, ο Ομπάμα δείχνει να έχει κατανοήσει περισσότερο από τον Μακέιν ότι η Αμερική είναι ένα κομμάτι μιας πολυπολικής και απρόβλεπτης παγκόσμιας κοινότητας η οποία χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και ρευστότητα και ως τέτοια απαιτεί συνέργειες οι οποίες θεμελιωνονται σε κοινές αξίες αλλά και ρεαλισμό. Η ευρωατλαντική συνεργασία είναι μια τέτοια συνέργεια η οποία παραμελήθηκε καταθλιπτικά από τον Μπους, στα πλαίσια μιας εμμονής του στην μονομέρεια, και η ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στο Βερολίνο είναι ένα πολύ καλό δείγμα επίστροφής της Αμερικής στον φυσικό της σύμμαχο. Αμερική και Ευρώπη μπορούν να διασφαλίσουν, μέσα από ειλικρινή και διαρκή συνεργασία την ισορροπία του παγκόσμιου συστήματος και να πετύχουν θεαματικά αποτελέσματα σε ζητήματα που σε μακροοικονομικό επίπεδο απειλούν την σταθερότητα σε ολόκληρες περιφέρειες (Ιρακ,Παλαιστίνη,Νταρφούρ) και σε μικροοικονομικό επίπεδο αφαιρούν καθημερινά ανθρώπινες ζωές και διαιωνίζουν την την εξαθλίωση, την δυστυχία και τον φανατισμό.
