Χαμηλό κοινωνικό κεφάλαιο

Επιθετικότητα,ατομικισμός,προσοδοθηρία...
Η δραματική,δυναμική προβολή του δαρβινικού δόγματος της επιβίωσης του πλέον κατάλληλου (survival of the fittest) σε μια μεσογειακή κοινωνία, όπως η ελληνική -προστατευμένη εσωτερικά από ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς και εξωτερικά από ένα (έως τώρα..) γεναιόδωρο δίχτυ κοινωνικής προστασίας-είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και χωρίς ενδελεχείς κοινωνικές έρευνες.
Η εμπιστοσύνη και η αλληλεγγύη ,ιδιαίτερα σε κρίσιμες περιόδους όπως αυτήν, και η ανάπτυξη κοινωνικών δικτύων αλληλοϋποστήριξης μπορούν να κάνουν την διαφορά συγκρατώντας άτομα και ομάδες από τα επίπεδα της υπέρτατης φτώχειας και της εξαθλίωσης.Σε κεντροευρωπαϊκές κοινωνίες ,όπου το καθολικό στοιχείο διαθέτει ακόμα ερίσματα στον τοπικό πληθυσμό, τέτοια δίκτυα σε επίπεδα γειτονιών ή ενοριών είναι ιδιαίτερα συνηθισμένα. Μια εφαρμογή της θεωρίας του Κροπότκιν για την αλληλοβοήθεια ή μια πετυχημένη εφαρμογή του πειράματος της "Μεγάλης Κοινωνίας" που φιλοδοξούν να εφαρμόσουν οι Συντηρητικοί στο Ηνωμένο Βασίλειο?
Όποια και να είναι η απάντηση, θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο τέτοια δίκτυα να αναπτυχθούν σε ελληνικές κοινωνίες, με την μεγαλύτερη δυσκολία να εντοπίζεται σε εκείνες που διαβιούν σε μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα. Η οικογένεια, ως θεμελιώδες συστατικό της κοινωνίας, συνεχίζει να αποτελεί τον πρωταρχικό φορέα κοινωνικοποίησης και, συνεπαγωγούμενα, τον αδιαφιλονίκητο πόλο νομιμοφροσύνης, εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης για τους Έλληνες. Εκτός του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος, υπάρχει η ευρέως παραδεδεγμένη αντίληψη ότι εκτείνεται ένας κόσμος άγνωστος ,και πιθανότατα εχθρικός,απέναντι στον οποίο είναι αναγκαία μια στάση επιφυλακής, καχυποψίας και άμυνας.
Αυτο το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ελληνικού κοινωνικού κεφαλαίου δεν διαπνέει μόνο την ιδιωτική μας ζωή και κοινωνική μας συμπεριφορά σε επίπεδο μικροκλίμακας. Στιγματίζει την εικόνα που διαμορφώνουμε για τους γύρω μας και καταρρακώνει οποιαδήποτε προπτική πρό οδου ή εξέλιξης απαιτεί συνεργασία, ανταλλαγή πληροφοριών,διαβούλευση και εν τέλει συναπόφαση.

Εξοργιστική αφέλεια

Ειναι πραγματικά εξοργιστικό να παρακολουθείς την κάλυψη των ξένων mainstream media σχετικά με το γεγονός της διαρροής των αρχείων του αμερικανικού στρατού στην ιστοσελίδα wikileaks. Διαβάζοντας σχετικά άρθρα στα λεγόμενα "έγκριτα" μέσα ενημέρωσης του διεθνούς τύπου διαβάζει κανείς αναλύσεις που βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με την επικοινωνιακή στρατηγική του Λευκού Οίκου...(?)

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το εν λόγω άρθρο του "παραδοσιακού παντογνώστη" Economist:
http://economist.com/node/16693313

Η επικρατούσα στρατηγική διαχείρισης του προκύψαντος προβλήματος είναι, ακροθιγώς, η ακόλουθη: Τα έγγραφα που διέρευσαν είναι, σχετικά, ασήμαντα και τα δεδομένα που περιέχουν έχουν γνωστοποιηθεί στο ευρυ κοινό μέσω των ομιλιών του Προέδρου και των Στρατηγών.

Αυτό που είναι περισσότερο ενδιαφέρον, ίσως, στο εν λόγω αρθρογράφημα είναι η σύντομη ανάλυση που αφορά τις στρατηγικές που θα πρέπει να ακολουθήσει ο αμερικανικός στρατός στο Αφγανιστάν. Σαν να επρόκειτο για εγχειρίδιου μαρκετινγκ ο συντάκτης, και κατ' επέκταση το έντυπο, ονοματίζει δύο στρατηγικές με ακρωνύμια (CT και COIN) και προτείνει την εκείνη που θα έπρεπε, στην βάση σαθρών επιχειρημάτων, να ακολουθήσει το NATO εκεί..(!!!)

Μια έυγλωττη αποτύπωση του τρόπου με τον οποίο οι Δυτικοί αντιλαμβάνονται τα σύνθετα προβλήματα της Μέσης Ανατολής, και εν συνόλω της ανθρωπότητας.Επιδερμικά και αφελέστατα κάποιοι συνεχίζουν να παραβλέπουν την δυστυχία και τον πόνο αυτής της 9-χρονης,πλέον, εκστρατείας σε ένα αφιλόξενο μέρος και να αναφέρονται σε αυτήν με όρους διοίκησης επιχειρήσεων..

Μια αποστροφή με νόημα..

Στο βιβλίο του "Η Μεγάλη Αυταπάτη" ο μετανοημένος φιλελεύθερος, κάτοχος του Νόμπελ Οικονομίας για το 2001 και διευθύνων αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας (δίδυμο αδερφάκι του ΔΝΤ) Joseph Stiglitz αναφέρει σχετικά με το Δ.Ν.Τ:
".. Oι αποφάσεις λαμβάνονταν με βάση ένα μάλλον περίεργο δείγμα ιδεολογίας και κακών οικονομικών (bad economics..!), ένα δόγμα που μερικές φορές μοιάζει μόλις να συγκαλύπτει κάποια ιδιαίτερα συμφέροντα..''
Τόνοι από μελάνι έχουν αφιέρωθει στο ΔΝΤ και τις σκοπιμότητες που εξυπηρέτησε το σύστημα του Bretton Woods, όμως υπάρχει ιδιαίτερα αξία σε αυτά τα λόγια, όταν μάλιστα προέρχονται από ένα πρώην (?) θιασώτη του.

Μια νέα αρχή για μια δύσκολή συνέχεια

Ο Thomas Hobbes μίλησε πριν από σχεδόν τέσσερις αιώνες για τον Λεβιάθαν,την συναινετική εκχώρηση της απεριόριστης και αδιαπραγμάτευτης προσωπικής μας ελευθερίας και για το κοινωνικό συμβόλαιο που έχει συναφθεί μεταξύ των πολιτών και του κράτους, η παραβίαση του οποίου δικαιολογεί και νομιμοποιεί την επανάσταση. Παρότι υπέρμαχος της ηγεμονίας του κυρίαρχου και υποστηρικτής της βασιλείας,ο Hobbes έδωσε στην πολιτική φιλοσοφία μια ανάλυση στην οποίας την λογική (έμφαση στην αντιπροσωπευτικότητα) κινούνται ή επιδιώκουν να κινούνται οι δυτικού τύπου δημοκρατίες.
Στην χώρα που γεννηθήκαμε και ζούμε η αυθεντική αντιπροσωπευτικότητα, η κυριαρχία της λαϊκής βούλησης, η επιδίωξη του κοινού συμφέροντος,η βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης και η προστασία των αδύνατων κοινωνικών στρωμάτων παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι στόχοι που έχουν καταπατηθεί βάναυσα και χωρίς αιδώ από εκείνους που υποκρίνονται οτι εκπροσωπούν τον λαό.Μετά από αρκετά έτη μεταπολιτευτικής διαφθοράς, σαπίλας,απερίφραστου λαικισμού, κλοπής του εθνικού πλούτου και υποθήκευσης των μελλοντικών γενεών είναι εξοργιστικό όσο και γελοίο να ζητούν τόσο αιματηρές θυσίες.
Η κυβερνητικές πολιτικές που αφορούν την οικονομική πολιτική και τις εργασιακές σχέσεις δεν έχουν ως στόχο απλά να χτυπήσουν την ματαιοδοξία και την μαλθακότητα στην οποία μας έθισε ο απαράμιλλης ανευθυνότητας δανεισμός.Η νεο-φτώχεια, συνδυασμένη με μια πολιτιστική κατάπτωση άνευ προηγουμένου, οδηγούν στην ονείρωξη κάθε καπιταλιστή: μια καθοδηγούμενη εργατο-μάζα παραγωγής και κατανάλωσης και τροφοδότησης ενός συστήματος καταδικασμένου να αναπαράγει,στο διηνεκές την ανισοτητα.Αν το Κράτος,ο Λεβιάθαν στον οποίο έχουμε εκχωρίσει το δικαίωμα να περιορίζει την συμπεριφορά μας με νόμους,έχει παραβιάσει αυτήν την εμπιστοσύνη ποιο είναι το επόμενο βήμα..?